نظام آموزشی ایران که شامل سه مقطع ابتدایی ، متوسطه دوره اول و متوسطه دوره دوم است ، یک نقطه عطف بسیار حساس دارد به اسم انتخاب رشته دبیرستان . در سال های نه چندان دور که نظام آموزشی 4 3 5 بود دانش آموزان باید بعد از پایان سال اول دبیرستان اقدام به انتخاب یک رشته تحصیلی برای ادامه مسیر می کردند. با تغییر نظام آموزشی همچنان این انتخاب رشته دبیرستان به قوت خود باقی است و تنها در انتهای دوره متوسطه اول یا همان پایه نهم تحصیلی اقدام به انتخاب می کنند . پس انتخاب رشته پایه نهم یا انتخاب رشته دبیرستان مسیر 3 ساله آینده دبیرستان دانش آموز و چه بسا در بیشتر موارد مسیر باقی عمر یک فرد را تشکیل می دهند . پس به اندازه انتخاب رشته کنکور سراسری و چه بسا بیشتر از آن از اهمیت برخوردار است . این را از حرف های کنکوری هایی می گوییم که علت عدم موفقیت خود را اشتباه در انتخاب رشته دبیرستان بیان می کنند. در این مقاله صرفا درمورد پارامترهای موثر در انتخاب رشته دبیرستان صحبت کرده ایم . شناخت کامل درمورد رشته های هدایت تحصیلی را می توانید در مقاله معرفی رشته های انتخاب رشته دبیرستان مطالعه کنید .
در روزگار فعلی ادامه تحصیل دانش آموزان تا گرفتن دیپلم ( یا پیش دانشگاهی ) عادی و فراگیر شده است . پس سال هایی که هر روزش را با تاثیر انتخاب رشته دبیرستان حداقل 2 الی 3 سال است . اما بعد از آن چه ؟ با وجود اینکه تغییر رشته از دیپلم به هر رشته دیگری مجاز است ولی آنچه که در سال های گذشته دیده ایم کمتر افرادی را می توان یافت که سراغ این کار می روند. عمده دانش آموزان در رشته دبیرستان خود وارد دانشگاه شده و ادامه تحصیل می دهند . ادامه تحصیلی که در سال های قبل به تحصیلات تکمیلی یعنی کارشناسی ارشد و دکتری هم کشیده می شود . پس از آن هم انتظار ها از هر فردی استفاده مالی ( یا به عبارت بهتر استفاده عملی ) از تحصیلاتش است که همه را به سمت بازار های کار رهنمون می کند . پس عملا رشته ای که در دبیرستان انتخاب می کنیم نه تنها در دانشگاه بلکه در تمام سال های کاری زندگی مان هم همراهمان هست . این قسمت خوب و روشن ماجراست . روی دیگر داستان این است که در سال های گذشته شاهد این اپیدمی هستیم که بیشتر افراد در شغل هایی مشغول به کار می شوند که کمترین ارتباط را با رشته تحصیلی دانشگاهی آن ها دارد . و این خود معضل بزرگ تری است که تا حد زیادی به همین انتخاب های دبیرستان و کنکور ما مرتبط هست . پس اگر قرار است که سال های آینده زندگی خود را در مسیر درست پیش برویم و هیچ گاه از تصمیمی که گرفته ایم پشیمان نشویم مهم است که وسواس کافی در انتخاب رشته دبیرستان به خرج دهیم و براساس آنچه که حس می کنیم بیشترین تطابق را با ما و روحیات ما دارد تصمیم گیری کنیم .
می خواهیم در ابتدای این موضوع ، ذهن شما را با پارادوکس های جالبی مواجه کنیم . مثلا مهندسی که از ریاضی متنفر است ! وکیلی که قدرت بیان خوبی ندارد ! پرستاری که از محیط های بیمارستانی بدش می آید یا گرافیستی که ذهن خلاقی ندارد ! این ها هرچند شاید به نظر شما خنده دار به نظر برسد ولی ما روزانه با موارد زیادی از این دست برخورد داریم. هرچند شاید برای یک دانش آموز 15 ساله تصمیم گیری اینکه در آینده قرار است سراغ چه کاری رود شاید خیلی منطقی نباشد اما باید قبول کنیم هرکدام از رشته های دبیرستان تا حد زیادی بیانگر حس و حال حاکم بر آن رشته است . رشته علوم تجربی را باید بیشتر به دانش آموزانی توصیه کنیم که توانایی کار در محیط های بیمارستانی و سروکار داشتن با بیماران را داشته باشند . کاری که قلب رئوف و صبر و حوصله بالایی می خواهد . رشته ریاضی فیزیک مناسب دانش آموزانی است که توانایی کار در محیط های صنعتی و تا حدی زمخت را دارند . هرچند کار به عنوان مهندس طراح و پشت میز نشینی هم می تواند از ویژگی های دیگر رشته های دانشگاهی ریاضی فیزیک باشد . رشته انسانی می تواند آینده ای موفق برای دانش آموزانی ایجاد کند که قدرت بیان و روابط عمومی بالایی داشته باشند . اکثر رشته های دانشگاهی رشته علوم انسانی نیازمند روابط عمومی بالا و توانایی داشتن برخورد روزانه با انسان های اجتماع است . در کنار رشته های نظری ، رشته های فنی حرفه ای و رشته های کاردانش هم متقاضی کمی ندارند . افرادی سراغ رشته های فنی حرفه ای و کاردانش می روند که به نوعی شغل قطعی آینده خود را مشخص کرده اند و می خواهند هرچه سریع تر به سراغ فراگیری فنون آن رشته بروند . بهتر است حساسیت بیشتری در انتخاب رشته های فنی حرفه ای و کاردانش داشته باشیم . زیرا افرادی که به سراغ رشته های نظری می روند در انتخاب رشته کنکور با تنوع زیادی از رشته های دانشگاهی مواجه می شوند ولی افرادی که رشته های فنی حرفه ای و کاردانش انتخاب می کنند یا باید دقیقا در همان رشته وارد دانشگاه شوند یا باید تغییر رشته دهند .
شاید تصور کنید موضوع بازار کار را خیلی زود وسط کشیدیم ولی قطعا تحصیلات بدون اشتغال به کار مثل علم بدون عمل است . اینکه بعد از تحصیلات دانشگاهی در کاری مشغول به کار شوید ارتباطی به تحصیلات شما نداشته باشد هم شکل جالبی ندارد. پس بهتر است که از همین الان به فکر بازار کار باشید . حال که به اهمیت بازار کار پی بردید باید قبول کنیم هیچکدام از رشته های دبیرستان بازار کار بسیار عالی یا بسیار بدی ندارند . این ما هستیم که از رشته دبیرستان ، رشته دانشگاهی و در یک کلام تحصیلاتمان یک کار خوب و آبرومند ایجاد می کنیم . اصلا عمدا این موضوع بازار کار را در اینجا وسط کشیدیم که متوجهتان کنیم که رشته دبیرستان تضمین کننده موفقیت شما نیست . به عنوان مثال میانگین جمعیت شرکت کنندگان کنکور تجربی در سال های گذشته 500 هزار نفر بوده است . آیا تمام این 500 هزار نفر به یک شغل رویایی دست پیدا می کنند ؟ یا میانگین دانش آموزانی که هرسال وارد هنرستان در رشته الکترونیک می شوند کمتر از 10 هزار نفر است . آیا هیچ کدام از این 10 هزار نفر نمی توانند شغل مناسبی پیدا کنند ؟ پس برخلاف آنچه که در ابتدایی این قسمت تصور کردید می خواهیم بگوییم هیچ وقت بازار کار را به عنوان یک برچسب که روی بعضی از رشته های دبیرستان هست و روی بعضی نیست نگاه کنید . بازار کار یک رشته هرچند به موقعیت های شغلی کشور ارتباط دارد ولی این فقط شما نیستید که به این موضوع دقت می کنید. همین رشد خیره کننده شرکت کنندگان تجربی در سال های قبل گواه این مدعاست که جامعه به بازار کار اهمیت زیادی می دهند اما بسیار سطحی ! توصیه هیوا به دانش آموزان این است که پیش از آن که به بازار کار به عنوان یک پارامتر کلیدی در انتخاب رشته دبیرستان نگاه کنید ، علاقه خود را ملاک قرار دهید . علاقه ای که در قسمت بالا به آن اشاره کردیم چگونه با ویژگی های شخصیتی و توانایی های فردی شما همسو است . مطمئن باشید موسیقیدان های زیادی داریم که از بعضی پزشک ها درامد بیشتری دارند . یا تکنسین برقی که از یک کارشناس ارشد حقوق وضعیت شغلی بهتری دارد . پس به رشته های دبیرستان با این دید نگاه کنید که " شما " در کدام یک از آن ها موفق تر هستید نه بقیه .
برای مشاوره انتخاب رشته پایه نهم ( انتخاب رشته دبیرستان )
از طریق تلفن ثابت در سراسر کشور با شماره ۹۰۹۲۳۰۵۸۸۰ تماس بگیرید
تست