باز هم عید و باز هم دغدغه ای به اسم درس خواندن برای کنکوری ها...
بطور کلی اگر بخواهیم سه دوران خوب برای درس خواندن در طول سال تحصیلی نام ببریم به ناچار یکی از این دوران مهم عید است. اهمیت دوران عید برای برای دانش آموزان خیلی بیشتر از فارغ التحصیلان است زیرا تقریبا از 25 اسفند مدارس کلاس هایشان را تعطیل می کنند و این تعطیلی حدودا تا 15 فروردین ادامه دارد یعنی 20روز از سرکلاس رفتن معافیم و این نشان می دهد به اندازه 20روز بیشتر از روزهای قبل زمان داریم.
سردرگمی جدی ای که دانش آموزان در این دوران به آن دچار می شوند چند دسته است:
1- چقدر مطالعه کنیم؟
2- چه بخوانیم؟
3- چگونه برای عید خود برنامه ریزی صحیح کنیم؟
در این مقاله قصد داریم به گونه ای که عمومیت مطلب رعایت شود تا حد توان سوالات بالا را توضیح دهیم. علت اهمیت عمومیت به این دلیل است که دراصل برنامه ریزی برای هردانش آموز با دانش آموز دیگر تفاوت دارد ولی می توان اصول یکسانی را یافت که همه در آن مشترکند یا حداقل دسته بندی مختلف دانش آموزان را نام برد و متناسب با وضعشان شرایط را برایشان شرح داد.
اولین استفاده ای که باید از زمانی که در تعطیلات نوروزی داریم ببریم این است که دروسی که در طول سال فراموش کرده ایم در اولویت بگذاریم.
احتمالا این جمله را بارها شنیده اید ولی نتوانسته اید با همین یک جمله برای خود برنامه صحیحی بنویسید پس به ما اجازه دهید تا در این مقاله برنامه صحیحی را در اختیارتان قرار دهیم.
ابتدا یک لیست از دروستان تهیه کنید و در مقابل هر درس درجه ضعف یا قوت خود را بنویسید. اینکه بگویید در فلان درس (مثلا فیزیک یا زیست) ضعیف هستید اصلا توجیه مناسبی نیست زیرا حتی در دروسی که خیلی از آنها متنفر هستید نیز مباحثی وجود دارد که از خواندنشان بدتان نمی آید یا تا حالا برای خواندنش زمانی صرف نکرده اید.
پس لیستتان باید وضعیت روشنی از حالتان در اختیارتان بگذارد. در تهیه این لیست دقت کافی را بخرج دهید زیرا با توجه به این لیست و نکاتی که ما می گوییم باید برای خودتان برنامه ریزی کنید پس حتما این لیست کاملا صحیح و جامع باشد. به گونه ای که در آن تمامی مباحث هر درس به همراه وضعیت آمادگیتان باید مشخص شود به این شکل که مثلا در درس X تا حالا کدام مباحث را خوانده اید و درجه آمادگیتان در هر مبحث چقدر است. دقت داشته باشید که شما باید در این لیست خودتان را نقد کنید به این شکل که اگر در فلان مبحث فلان درس آمادگی کافی ندارید باید دلیل آن را هم بنویسید. برایتان در زیر یک لیست فرضی می‌آورم تا حق مطلب ادا شود.
نام درس
نام مبحث
وضعیت درس
علت وضعیت کنونی
تمایل به خواندن
ریاضی
مثلثات
متوسط
تابحال این مبحث را عمقی نخوانده ام
متوسط
حد و پیوستگی
عالی
از ابتدای سال بخوبی این فصل را مطالعه کرده ام
زیاد
مشتق
ضعیف
از اول سال وقت زیادی برای این فصل نگذاشته ام
زیاد
سایر مباحث
...
...
...
زیست
پروتئین سازی
خوب
وقت کافی برای این فصل گذاشته ام ولی خوب تست نزده ام
زیاد
ژنتیک
خیلی ضعیف
چندین بار تلاش کرده ام که این فصل را بفهمم ولی نتوانسته ام
کم
هورمون
متوسط
همیشه وقتی این قسمت را میخوانم احساس میکنم خوب فهمیده ام ولی وقتی تست میزنم زیاد خوب عمل نمی کنم
زیاد
سایر مباحث
...
...
...
فیزیک
حرکت شناسی
ضعیف
میخوانم اما خیلی کم نتیجه می گیرم
کم
کار و انرژی
عالی
ایتدا ضعیف بودم ولی با تلاش فراوان الان خیلی عالی ام
زیاد
قانون گازها
متوسط
هیچ وقت درست و حسابی این فصل را نخوانده ام اما تقریبا بلدم
متوسط
سایر مباحث
...
...
...
شیمی
سینتیک شیمیایی
عالی
از همان ابتدا در این فصل قوی بودم
زیاد
ترمودینامیک شیمیایی
ضعیف
بنظرم سخت است و دوست ندارم زیاد وقت بگذارم برای این فصل
کم
اسید و باز
خوب
با مطالعه کم نتیجه خوب می گیرم
زیاد
سایر مباحث
...
...
..
عربی
عربی 1
خوب
اززمان مدرسه خوب یاد گرفته ام و هفته قبل از آزمون زیاد تست می زنم
زیاد
معرفه و نکره
ضعیف
هروقت خواستم تست بزنم وقت نشد
متوسط
وصف و اضافه
خیلی ضعیف
چون در این درس ضعیفم اصلا نمی توانم تست بزنم
کم
سایر مباحث
...
...
...
ادبیات
قرابت معنایی
ضعیف
زیاد تمرین می کنم اما یاد نمی گیرم
کم
آرایه
خیلی ضعیف
اصلا از این قسمت خوشم نمی آید
کم
زبان فارسی
متوسط
تا حالا زیاد وقت نگذاشتم
متوسط
سایر مباحث
...
...
برای سایر دروس هم چنین لیستی تشکیل شود.
درست کردن لیستی مشابه لیست بالا اگر کامل و مطابق الگویی باشد که برایتان شرح داده ایم شاید حتی یک روز کامل طول بکشد ولی این کار آنقدر اهمیت دارد که در انجام آن نباید کوتاهی کنیم. این کار را بابید قبل از تعطیلات نوروز انجام دهیم زیرا انجام این کار لازمه یک برنامه ریزی صحیح برای عید است.
خب تا اینجای کار وضعیتمان در همه درس ها را به درستی فهمیده ایم و نقاط ضعف و قوت خود را در یک کاغذ مقابل خود می بینیم. عملا باید از این لیست برای اولویت دهی به دروسی که می خواهیم در عید بخوانیم استفاده کنیم.اما چگونه؟ همانطور که در لیست فرضی ما دیده اید ممکن است ما ده حالت مختلف برای دروسمان داشته باشیم. هرمبحثی وضعیت مخصوص و هر وضعیتی علت خاصی دارد. پس نمی توان برنامه کلی برای یک درس نوشت ولی با تکیه بر اصول زیر می توان تا حد زیادی به دروس عمومیت بخشید و برنامه مناسبی نوشت. اکیدا توصیه می کنیم نکاتی که در زیر آمده است از عمومیت بیشتری برخوردارند وگرنه ممکن است استثنا هم پیش بیاید.
اولویت اول:
مطمئنا همانطور که در قبل هم گفتیم اولویت ما برای مباحثی است که در طول سال تحصیلی وقت مناسبی برای آن نگذاشته ایم. در بین این دروس مباحثی که در آن وضعیتمان ضعیف یا خیلی ضعیف است باید در اولویت اول قرار بگیرند (بطور کلی هر درسی که برایش تابحال وقت نگذاشتیم مشمول این اولویت است حتی اگر در آن متوسط باشیم). اما اگر دقت کنید گزینه ای گذاشتیم در مورد تمایل یا عدم تمایلتان برای خواندن هر مبحث. مباحثی که تاکنون برای آن وقت نگذاشته اید باید قاعدتا برای شما ناشناخته باشند بنابراین حتی اگر میلی به خواندن این مباحث ندارید بر این حس خود غلبه کنید زیرا شما با گذاشتن وقت بسیار کم درحدی که با کلیات مباحث اشنا شوید هم می توانید در کنکور به سوالات احتمالی ای که از این مباحث می آید پاسخ صحیح دهید. پس تنبلی را کنار بگذارید و دروسی را که از ابتدا برایشان وقت نگذاشته اید در اولویت بگذارید.
در بین این دروس مباحثی که از سوالات کنکور سهم بیشتری را به خود اختصاص داده اند از اهمیت بیشتری برخوردارند. برای پی بردن به این موضوع می توانید از بودجه بندی سوالات کنکور در سال های قبل استفاده نمایید. دقت داشته باشید شاید اگر این زمان را از دست بدهید دیگر هیچ وقت نتوانید برای این گونه دروس وقت بگذارید پس حتما زمان را غنیمت شمرده و به این مباحث حداقل به اندازه اهمیتشان رسیدگی کنید.
اولویت دوم:
برای اولویت دوم باید دو زیرمجموعه انتخاب کنیم. یکی برای دروسی که در آن ضعیفیم و دیگری دروسی که در آن قوی ایم! همیشه این جمله را به یاد داشته باشید که شخص موفق در کنکور کسی است که علاوه بر رسیدگی به نقاط ضعفش، نقاط قوتش را نیز حفظ کند. به همین دلیل است که اولویت دوم را شامل دو زیرمجموعه ذکر کردیم. حال اجازه دهید این اولویت را شرح دهیم:
مطمئنا در طول سال تحصیلی بارها تلاش کرده اید مبحثی را بخوانید ولی از آنجایی که علاقه زیادی به آن نداشته اید هربار به گونه ای که دلچسب و با کیفیت نباشد مباحث را مطالعه کرده اید. شاید از خود بپرسید خب این مباحث همان هایی هستند که در اولویت اول ذکر کردیم اما پاسخ خیر است. منظورمان از این گونه دروس مباحثی هستند که از ابتدای سال برای آن وقت گذاشته اید اما تابحال به آمادگی ای که می خواهید نرسیده اید. بطور کلی هر درسی که در آن علی رغم تلاشی که کرده اید به آمادگی مطلوب نرسیده اید منظور ما حساب می شوند.
اما دروسی که در آن قوی اید! چرا باید این کار را کرد؟ چرا دروسی که در آن قوی هستیم اینقدر با اهمیت هستند؟ اولا که تنها مباحثی که در آن قوی هستیم و علت این قوت در مطالعه مستمر ما در طول سال و تلاش و زحمت زیادمان در این دروس است برایمان مهم هستند. در واقع این دروس همان نقاط ضعف سابقی هستند که برای نقطه قوت شدنشان زحمت کشیده ایم و در صورت بی توجهی دوباره به نقطه ضعف تبدیل می شوند.
پس یک بار دیگر مرور می کنیم. اولویت دوم ما دروسی هستند که در آن ضعیف هستیم (به رغم مطالعه مکرر در طول سال) و قوی هستیم (به دلیل مطالعه مکرر در طول سال). دقت بفرمایید که اگر این دروس را در اولویت دوم قرار داده ایم به این معنی نیست که از اهمیت کمتری برخوردارند بلکه علت آن تاکید شدید ما برای دروسی است که در اولویت اول قرار گرفته اند چون شمایی که تا عید برای این دروس وقت نگذاشته اید مطمئنا اگر دوران عید هم بگذرد نسبت به آن بی‌اهمیت خواهید بود. پس دروسی که در اولویت دورم قرار دارند نیز بسیار مهم و برای پیشرفت ما تاثیر گذارند.
تا اینجا سه دسته از مباحث را در برنامه خود گنجانده ایم. اینکه شما برای این مباحث برنامه می ریزید گام اول برای رفع مشکلات ماست. شاید شما در طول سال زیاد درس خوانده اید و یا در بیشتر دروس به قدر کفایت به توانایی رسیده اید اما همین که یک بار با در نظر گرفتن شمای کلی وضعیتتان در کلیه مباحث آن هم در چنین زمان مهمی جایگاه و دستاوردهای خود را بیابید می تواند در برنامه ریزی چندماه آینده تان خیلی موثر باشد.
حال بیایید اولویت سوم را مشخص کنیم. اولویت سوم مخصوص مباحثی است که در آن متوسطیم. متوسط بودن در دروس به هردلیلی که باشد نشان می دهد که در این دروس خطر جدی ای ما را تهدید نمی کند یعنی نه در این دروس وضعیت صفر داریم ( که چون حتی سوالات آسان را هم نمی توانیم پاسخ دهیم خیلی ضربه زننده است) و نه وضعیتمان قوی است (که اگر قوتمان را تبدیل به تسلط نکنیم از روی اعتماد به نفس زیاد تعداد پاسخ های غلطمان بالا می رود). پس اگر بخواهیم برای این دروس اولویتی قرار دهیم در رده سوم قرار می گیرند. راستی خیالتان راحت! درمورد زمان بندی مطالعه تمامی دروس با هر اولویتی که باشند نیز بعدها نکاتی خواهیم گفت.
اولویت چهارم:
حال تنها مباحثی باقی می ماند که در آن قوی هستیم و علت قوی بودنمان هرچیزی غیر از تلاش زیادمان برای آن مباحث است. این گونه دروس بدون گذاشتن وقت زیاد ما را به ارزشیابی خوبی می رسانند پس به نوبه خود از اهمیت والایی برخوردارند تنها باید در صورت یافتن زمان مناسب در این دروس امادگی خودمان را به گونه ای استاندارد محک بزنیم. برای این مباحث حتی اگر نتوانستیم در دوران عید وقت بگذاریم نیز در دوره ای که یک ماه قبل از کنکور با عنوان دوره تسلط برای دانش آموزان خود می گذاریم حتما به این مهم رسیدگی می شود پس به همین دلیل است که علی رغم اهمیتی که این مباحث برایمان دارند آن را در اولویت چهارم جای داده ایم. فراموش نشود که اگر دوره تسلط و استاندارسازی قوتمان صورت نپذیرد اعتماد به نفس مخربی که در این دروس داریم ممکن است ما را تا درصدهای منفی همراهی کند!!!
خب تا اینجا موضوعات زیر را مطرح و به تفصیل آن ها را توضیح دادیم:
1- تهیه لیستی از وضعیتمان در دروس مختلف
2- اولویت بندی دروس با توجه به توضیحات لیست
در ادامه این مقاله قصد داریم نحوه مطالعه اولویت ها و برنامه ریزی زمان بندی شده برای دروس را توضیح دهیم. اما نکته جامانده زیر را در ابتدا می آوریم:
در تهیه لیست وضعیت دروس نکته قابل توجه دیگر این است که ما نقاط ضعف را تنها در دروسی که در آن ها درصد های پایینی داریم نمی بینیم بلکه دروسی که ما از وضعیت خود در آن ناراضی هستیم نیز بااهمیت هستند. فرضا شخصی در درس دین زندگی دارای درصد60 است اما با توجه به میانگین ساعت مطالعه و وضیعت کلی احساس می کند که می تواند دارای درصد 75 باشد؛ پس این درس در وضعیت کنونی برای چنین شخصی یک نقطه ضعف محصوب می شود.
خب حال فرض بر این است که شما وضعیتتان در دروس مختلف را با لیستی که تهیه کرده اید می دانید و هرمبحث را با توجه به اولویتی که گفتیم در یکی از اولیت های چهارگانه قرار داده اید. اکنون زمان آن رسیده است که برای هر اولویت و برای هر مبحث زمان خاصی را در نظر بگیریم.
اولا ما وقتی حرف از اولویت به میان می آوریم باید توجه داشته باشیم که قرار نیست ما برای همه مباحثی که در لیست آورده ایم (یعنی همه مباحث کنکور) در روزهای عید زمانی در نظر بگیریم و تنها باید از اولویت های بالاتر شروع کنیم تا اگر با محدودیت زمان رو به رو نشدیم به اولویت های پایین تر برسیم. اما همین جا این سوال پیش می آید که آیا ما باید تا همه دروسی را که تاکنون اصلا نخوانده ایم (همان اولویت اول) در نوروز مطالعه کنیم تا برسیم به اولویت های بعدی؟ یا می توان دروس را به صورت موازی هم خواند؟
اصل بر این است که به دروسی که تاکنون نخوانده ایم باید و باید توجه بیشتری کنیم. اما چگونه؟ آیا می توان تمام زمانی که در نوروز داریم ( از صبح تا شب) به دروسی بپردازیم که تاکنون اصلا به سمتش نرفته ایم ( و در بیشتر موارد دلیل اینکه تاکنون این مباحث را نخوانده ایم عدم تمایل با به این دروس بوده است) را از صبح تا شب بخوانیم؟!
قرار نیست از شما کارهای عجیب و غریب بخواهیم! ما نیز روزی جای شما بوده ایم و درک می کنیم که کاری که از شما می خواهیم آیا قابل انجام است یا خیر. در اینجا باید حتما اشاره کنیم به ساعت بیولوژیک بدن که مققر می کند در ساعاتی از روز بازدهی ما بالاتر است و در ساعات دیگر پایین تر. این نکته را اگر ما نمی گفتیم هم خودتان می دانستید. و شکی نیست نباید بدون توجه به ساعت بیولوژیک بدن برای برنامه ریزی روزانه مان زمان بندی کنیم. اما اینکه هر درس را در چه ساعتی بخوانیم از جزئیاتی است که شاید تاکنون به آن دقت نکرده باشید.
ابتدا لیست دروسی را که تهیه کرده اید مقابل خود بگذارید و ببینید تعداد مباحثی که تاکنون نخوانده اید چندتاست. آیا بیشتر از 10 الی 20 تاست؟ یا اینکه در همین حدود است؟ تعداد مباحثی که از ابتدای سال چندبار( یا حداقل یک بار) مطالعه کرده اید و در آن ضعیف بوده اید چندتاست. بین 10 الی 20 مبحث یا بیشتر؟ همین کار را برای دروسی که قبلا مطالعه کرده اید و در آن قوی هستید نیز انجام دهید.
حال قرار است با پاسخی که به سوالات بالا می دهیم در کنار توجهی که به ساعات بیولوژیک بدن داریم برای روزهای نوروز برنامه ریزی کنیم. به این شکل که ما در هر روز ساعت هایی را داریم که خیلی آماده و سرحالیم (مثلا صبح) و ساعاتی که آمادگیتان در سطح پایین تری قرار دارد (مثلا شب). دروسی که با آن سروکار داریم ( به عنوان اولویت های اول و دوم) نیز گستره جالبی دارند. دروسی که از آنها اصلا خوشمان نمی آید ( آن هایی که اصلا نخوانده ایم یا آنانی که به رغم مطالعه مکرر نتوانسته ایم به آمادگی مناسبی برسیم) و دروسی که در آن ها قوی هستیم و مطمئنا از آن ها خیلی خوشمان می آید.
نحوه برنامه ریزی روزانه و ساعتی خیلی ساده است. مباحثی که ازشان زیاد خوشمان نمی آید را در ساعاتی می گذاریم که آمادگی مان برای پذیرش مطالب جدید بیشتر است و مباحثی که در آن قوی هستیم در ساعاتی که آمادگی مان در سطح پایین تری است. ولی خب برخی اوقات نمی توان با همین یک جمله برنامه ریزی کرد. مثلا احتمالا تعداد مباحثی که نخوانده اید و یا در آن ضعیف هستید (همان هایی که احتمالا ازشان خوشتان نمی آید! ) بیشتر از آنهاییست که در آن قوی هستید. پس باید نکته زیر را در برنامه ریزی به شما گوشزد کنیم:
تقریبا 20روز به عنوان تعطیلات نوروزی در اختیار شماست. به صورت نرمال باید حداقل 5ساعت در هرروز کاملا آماده باشید برای مطالعه مطالب مختلف. اگر ساعات مطالعه روزانه تان را 10ساعت در روز درنظر بگیریم 5 ساعت از آن باقی می ماند. تقریبا در 2ساعت از این 5ساعت آمادگیتان خیلی پایین است و 3ساعت دیگر نه خیلی آماده اید و نه خیلی بی حوصله. برای آن 2ساعت هایی که در آن خیلی کم حوصله هستید ترجیحا دروس عمومی را قرار دهید. البته دروسی که با آن ها میانه خوبی دارید. در آن 3 ساعت ها دروسی را قرار دهید که در آن قوی اید و در 5 ساعت ها دروسی که در آن ضعیف اید یا نخوانده اید. اما خب نکته ای که می خواستیم بگوییم چه بود؟!
در بالا گفتیم که اول تعیین کنید تعداد مباحثی که در اولویت اول و دوم قرار می گیرد چندتاست. بعد باید تعداد روزهایی که در اختیار داریم حساب کنیم و ببینیم که آیا تعداد روزها و ساعاتی که در بالا برای هر کدام از دسته ها در نظر گرفتیم برای مطالعه دروس کفایت می کند یا نه. معمولا اگر هم مشکلی پیش بیاید برای دروسی است که ضعیفیم یا نخوانده ایم. یعنی ممکن است برای این دروس وقت کم بیاوریم و یا برای دروسی که در آن قوی ایم وقت اضافی بیاوریم. حال اینجا هنر شماست که بین مباحث و تعداد روزها و ساعت های تخمینی مطالعه تعادلی نسبی برقرار کنیم. مطمئنا در علاقه شما به مباحث مختلف نیز نسبیت وجود دارد. حتی آنانی که ازشان زیاد خوشمان نمی آید! پس می توانیم مباحثی را که در در آن ضعیفیم یا نخوانده ایم ولی درجه عدم تمایلمان نسبت بهشان متوسط یا بالاست را در زمان هایی بخوانیم که آمادگی مان 100% نیست ولی خیلی هم ناآماده نیستیم.
سوال دیگری که معمولا طرح می شود این است که در هرروز چندتا مبحث بخوانیم یا همان تعداد دروس مختلفی که در هرروز می خوانیم حداکثر چندتا باشد. در پاسخ باید گفت دوران نوروز از این لحاظ تفاوتی با سایر تعطیلی های سال ندارد و شما باید سقف حداکثر 4 الی 5 درس در روز را باید رعایت کنید.
همواره دقت داشته باشید کیفیت بسیار مهم تر از کمیت است. این یعنی اگر باتهیه لیستی که گفتیم متوجه شدید که مباحث بسیاری را بهشان توجه نکرده اید و یا کارهای زیادی است که باید انجام دهید اکیدا از شما می خواهیم هول نکنید و تصور نکنید که باید خلا های یک سالتان را در تعطیلات نوروز پر کنید و هرآنچه در آن ایراد دارید را به یک باره رفع ایراد کنید. تمام اصراری که بر اولویت بندی دروس کردیم برای این بود که بدانیم کدام درس ها را باید زودتر بخوانید. چه وقت به مباحث با اولویت پایین تر برسد چه نرسد.
حتی ما می توانیم برای مباحث مختلفی که ویژگی یکسانی دارند نیز اولویت بندی کنیم. یعنی مثلا در مباحث نور و آینه فیزیک 1، مثلثات و حد و پیوستگی ضعف داریم. از ابتدای سال مطالعه داشته ایم ولی کافی نبوده است. برای مطالعه همین سه مبحث نیز می توانیم اولویت داشت یعنی کدام مبحث را زودتر بخوانیم. اما هیچوقت نباید برای اینکه همه مباحثی که درون لیستمان نوشته ایم را بخوانیم کیفیت را فدا کنیم. پس نکته بسیار بسیار مهم رعایت اولویت در حالیست که کیفیت را رعایت کرده ایم.
نکته قابل تامل دیگر زمانیست که برای مطالعه دروس عمومی وقت می گذاریم. همانطور که از قبل گفتیم هرچه به ماه های نهایی نزدیک تر می شویم باید زمان بیشتری برای دروس عمومی وقت بگذاریم. بعد از تعطیلات نوروز وقت آن رسیده که دروس عمومی را بیشتر از گذشته در دستور کار خویش قرار دهیم. پس بهتر است مباحثی را که اصلا تاکنون نخوانده ایم حتما یک بار در دوران نوروز مطالعه کنیم که پس از تعطیلات با شناخت بهتری سراغ این مباحث رویم. در این میان درس عربی که حساب جداگانه ای دارد و همچنان مانند گذشته تاکید داریم که باید هرشب زمان اندکی را صرف این درس کنیم تا ساختار دشوار آن به مروز زمان درون ذهن ما حک شود.
در نهایت باید باور کنیم پس از تعطیلات نوروز شمارش معکوس برای کنکور آغاز می گردد. اگر تا الان به خوبی مطالعه داشته اید روندخودتان را حفظ کنید زیرا پایان خوبی در انتظارتان است. اگر تاکنون به هردلیلی نتوانسته اید آنطور که دلتان می خواست مطالعه کنید تعطیلات نوروز فرصت مناسبی است که تغییرات اساسی را در خود ایجاد کنید. تغییراتی اعم از ساعت مطالعه، پیشرفت اصولی و برمبنای برنامه ریزی صحیح، در اولویت قرار دادن کیفیت مطالعه و ...
در نهایت اینکه اگر در این چندماه پایانی به دلیل اینکه در گذشته نتوانسته اید در حد انتظار عمل کنید دچار استرس شوید و خود را از پیش باخته بدانید مطمئن باشید چیزی عایدتان نمی شود. هیچوقت نشده در داستان‌ها نام کسانی به میان بیاید که حتی جرئت نکرده اند پا به میدان مسابقه بگذارند. در عوض همیشه داشته ایم بازنده هایی که نام آور بوده اند زیرا تا پای جان در راه هدف خویش جنگیده اند. پس حتی اگر قرار است در کنکور امسال بازنده باشید چه بهتر که پا در میدان مسابقه گذارید تا دشمنانتان نتوانند به شما القابی مانند ترسو بدهند!
برای مشاوره انتخاب رشته پایه نهم ( انتخاب رشته دبیرستان )
از طریق تلفن ثابت با شماره ۹۰۹۲۳۰۵۸۸۰ تماس بگیرید
